عصرجهان/ محسن بابادی-کارشناس فوتبال و مربی رده های پایه کشور
تکنیک پاس در دو قطب و معدن بزرگ فوتبال دنیا ، یعنی امریکای لاتین و اروپا ، در وهله  اول با تمدن ، فرهنگ ، شیوه زندگی ، نگرش و سبک بازی آنان همخوانی دارد . همانگونه که طی سالیان اخیر به کرات دیده اید ، جنس فوتبال ((امریکای لاتین)) ترکیبی از فوتبال ساحلی و فوتسال است. در حقیقت 1 بازی با کیفیت فنی، تکنیکی و مهارتی فوتسال که از چارچوب های فوتبال ساحلی پیروی نموده ، ولی اجرای آن در چمن صورت می پذیرد. این سبک ، بسیار متاثر از نوع آموزش بازیکنان از رده پایه تا بزرگسالی می باشد .
در امریکای جنوبی ، بچه ها از سنین خردسالی در زمین های نامسطح ساحلی و خاکی ، با توپ های سبک و بادبادکی همچون توپ فوتبال ساحلی و یا توپ های دست ساز ، فوتبال را آغاز نموده که یکی از مهمترین دلایل آن ، مرزهای ساحلی گسترده در کنار دریا و اقیانوس در این قاره است . تلفیق این 2 بازی حیرت انگیز ، فوتبالی که مبتنی بر پاس های هوایی و حرکات خارق العاده در روی هوا است را سبب می شود . بخاطر همین ، اکثرا متمایل به زدن گل های هوایی از طریق شوت ، قیچی برگردان و حتی گل های زیرطاقی ، انواع سانترهای بلند ، تعویض مکرر منطقه بازی ، اقسام گوناگون استپ ، کنترل با سر و سینه به اشکال زیبا و...هستند . تا جایی که برای دستیابی به این هدف ، حتی تور دروازه های فوتبال کشورهای این قاره پهناور چنان کشیده شده اند که حدودا 2 تا 3 متر از همه جهت و در منتها الیه کشش خویش ، به میله های کنار و پشت دروازه متصل اند که برای دیدن گل های هوایی ، زیبایی بیشتری را شاهد باشیم . در حقیقت آنان کمتر متمایل به بازی زمینی بوده و در حقیقت در چمن فوتبالی ساحلی که تکنیک هایش فراتر از فوتبال و بعبارتی فوتسالی است را ارائه می دهند .
در طرف مقابل ، کشورهای پر تعداد و کوچک اروپا که تعداد کمی از آنان مرزهای آبی را با سواحل دریا داشته ( بجز ایتالیا و پرتغال و اسپانیا و انگلیس و...) و عمدتا محصور در خشکی و مراتع سرسبز هستند ، بعلت دارا بودن چمن های هموار و با کیفیت ، از کودکی فوتبال را با توپ های استاندارد ، در زمین های فوتبال مسطح و بصورت ماشینی یاد می گیرند . لذا در اروپا بجز اسپانیا و پرتغال ، هیچ کشور دیگری نمی تواند نزدیک به سبک امریکای جنوبی بازی کند .
اگر بخواهیم در کشور ایران قیاسی نزدیک به واقعیت داشته باشیم ، بایست گفت که استان خوزستان بسیار به امریکای جنوبی شبیه است . زمین های خاکی ناهموار ، کمبود زمین چمن ، فراوان بودن خیابان های آسفالته خلوت از یک سو و از سوی دیگر توپ های دست ساز پلاستیکی ، گل های کوچک و بازی در فضای محدود با پای برهنه ، ژنتیک فوتبالی عالی ، تکنیکی بودن ، آب و هوایی گرم و تقریبا شرجی/استوایی و... همه چیز خوزستان را مشابه امریکای لاتین کرده است .
((استانکو پاکلوپوویچ)) مربی اسبق پرسپولیس در دو دهه پیش ، در سفری که به همراه این تیم به خوزستان داشت ، با دیدن بازیکنان محلات مختلف اهواز و بررسی دقیق سبک و شیوه بازی آنان ، اشک در چشمانش حلقه بست . ناخودآگاه جمله ای تاریخی و البته تکان دهنده گفت: ((من این سبک فوتبال را ، آخرین بار حدود 20 سال قبل در کشور پرو ، اکوادور و شیلی دیده ام)) .
به بحث اصلی خود برگردیم . بر اساس توضیحات بالا ، ((پاس)) در امریکای جنوبی نسبت به اروپا :
1 . می تواند با مناطق بیشتری از مساحت پا صورت گرفته و بازیکنان تقریبا می توانند با همه جای پا ضربات معنا داری به توپ بزنند .
2 . دارای انواع کات ها ، قوس های پیشرفته و عجیب و قریب است .
3 . کمتر روی زمین صادر شده و حتی در سطوح بالاتر و رده ملی نیز ، متمایل به دارا بودن ارتفاع از سطح زمین هستند .
4 . شتاب اولیه بیشتری دارد .
5 . بر مبنای مکان نهایی جایگیری دریافت کننده با در نظر گرفتن هر نوع جابجایی و کاملا خلاقانه است . ( فکر هم را خوانده و سپس پاس را به نقطه نهایی ارسال می کنند ) .
6 . با کمترین تایمینگ دید نسبت به توپ و بازیکن هدف صورت می پذیرد .
7 . توانایی استفاده از همه نقاط پا برای ارسال پاس به 1 اندازه است .
8 . بغل پا نقش خیلی پر رنگ و کلیدی در پاس های ارسالی ندارد .
9 . جهت قرار گرفتن در مسیر پاس ، بدون تغییر موقعیت و جابجایی تمام یا نیمی از بدن ، تنها با انتخاب مکانی مناسب از مساحت پا و چرخشی مناسب از مچ این پاس صورت می گیرد .
اما در مقابل ، در عمده تیم های باشگاهی و ملی اروپایی (( پاس )) بصورت ذیل است :
1 . با تعداد نقاط کمتری از مجموع مساحت پا صورت می پذیرد .
2 . دارای کات زیادی ( خصوصا کات بیرون پا ) نیست و عمدتا ساده تر ارسال می شود .
3 . بیشتر روی زمین انجام گرفته و بازیکنان تمایل کمتری به ارتفاع دادن توپ یا بازی هوایی دارند .
4 . آنچنان شتاب متغیری از لحظه صدور تا دریافت نداشته و توپ معمولا بصورت یکنواخت طی مسیر می کند .
5 . بر مبنای جایگیری نهایی و خلاقانه ی بازیکن و نقطه فرضی طرفین نیست . بلکه بر مبنای جایگیری تعریف شده وی و شعاع حرکتی اش در آن پست می باشد .
6 . با بالاترین تایمینگ دید تا لحظه آخر نسبت به توپ و بازیکن هدف صورت می پذیرد .
7 . از روی پا ، خصوصا بغل پا بیشترین استفاده صورت پذیرفته ، بیرون پا ، نوک پا و پشت پا و..نقشی کمرنگ تر دارند .
نویسنده: محسن بابادی-کارشناس فوتبال و مربی رده های پایه کشور