عصرجهان؛محمد ابولیان(نوروزی)
یکی از اسطوره های به یاد ماندنی فوتبال خوزستان، ایران، آسیا و معلم اخلاق ورزش کشورمان عمو پرویز دهداری می باشد، وی از آن دسته از مربیانی بود که اخلاق را بر ورزش مقدم می دانست و همین خلق و خو و اندیشه نیکو بود که اهالی ورزشی بویژه فوتبال وی را معلم اخلاق خطاب می کردند.

▪نام: پرویز دهداری
 ▪زادروز: ۱۲ فروردین ۱۳۱۲ (۲۱ مارس ۱۹۳۵)
▪درگذشت: ۳ آذر ۱۳۷۱
▪ حرفه: بازیکن و مربی سابق فوتبال پرافتخار ایران
▪زادگاه : روستای گلدشت شهرستان مرودشت استان فارس (فقط یک روز)"بزرگ شده آبادان"
▪درگذشت:۲۳ نوامبر ۱۹۹۲ در سن ۵۷ سالگی

▪محل درگذشت: تهران  

سوابق حضور در باشگاه‌های حرفه‌ای:
*سال‌های۱۹۵۳تا۱۹۵۷شاهین تهران۱۹۵۷–۱۹۶۰جم *آبادان۱۹۶۰–۱۹۶۶شاهین تهران
*سوابق حضور در تیم ملی: از ۱۹۵۵تا۱۹۶۵
*تعداد بازی ملی:۵۰ بازی
*گل زده: (۱۲)
*سوابق مربیگری: ۱۹۶۸تا۱۹۶۹پرسپولیس تهران/۱۹۶۹تا۱۹۷۱هما تهران ۱۹۷۱تا۱۹۷۲/تیم ملی ایران۱۹۷۳تا ۱۹۸۶نفت تهران۱۹۸

خانواده مرحوم پرویز دهداری اصالتاً اهل روستای «گلدشت» واقع در سه کیلومتری مرودشت و مقیم شهرفوتبال خیز آبادان بوده‌اند، چند روز پیش از بدنیا آمدن وی مادر ایشان برای دیدار پدرخود به روستای گلدشت عزیمت می‌کند و ایشان در همان‌جا به دنیا آمد و مدتی پس از تولد وی به آبادان بازمی ‌گردند. عمو پرویز در شهر پرافتخار آبادان رشد کرد و در همان‌جا به مدرسه رفت و فوتبال خود را آغاز نمود. وی در اواخر دهه بیست بطور جدی به فوتبال پرداخت و ابتدا وارد باشگاه جم آبادان یکی از باشگاههای قدیمی خوزستان شد. در پی درخشش در بازیهای باشگاهی به تیم منتخب آبادان دعوت شد و در مسابقات کشوری بود که چشم مربیان تیم ملی را گرفت تا به تیم ملی دعوت گردد.
🔸فعالیت ورزشی و دوره مربیگری
تا زمان انحلال باشگاه شاهین در سال ۱۳۴۶ عمو پرویزبا تیم شاهین تهران بود .سپس به پرسپولیس پیوست و مربیگری آن تیم را بر عهده گرفت.
🔸دهداری نخستین مربی تاریخ باشگاه پرسپولیس بود
چندی پس از آن وی به تیم بی ستاره گارد تهران رفت و نتایج درخشانی را با این تیم در لیگ تخت جمشید کسب کرد. شادروان پرویز دهداری یک الگوی ورزشی و اخلاقی در بین جامعه بزرگ ورزش ایران به حساب می‌آید. او در کسوت مربیگری بازیکنان زیادی از جمله احمدرضا عابدزاده، جواد زرینچه، صمد مرفاوی و سیروس قایقران را در فوتبال ایران تربیت کرد.

 وی در سال ۱۳۵۰ در سن ۳۸ سالگی سرمربی تیم ملی شد و در بازیهای مقدماتی المپیک مونیخ با موفقیت توانست تیم ملی را به رقابت‌ها رسانید. اما پیش از مسابقات از سمت خود کناره گیری کرد. علت این استعفا اختلاف وی با محمد رنجبر دستیارش بود.

وی پس از چهارده سال بعنوان رهبرتیم ملی ً در بازی‌های آسیایی ۱۹۸۶ سئول و جام ملت‌های آسیا ۱۹۸۸ هدایت تیم ملی را بر عهده داشت.در رقابت‌های اخیرایران در نهایت با پیروزی برابر چین به مقام سومی رسید اما شبهاتی در مورد تبانی جهت نرسیدن ایران به فینال آن بازیها وجود دارد. ولی پیش از رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۰ از سمت خود استعفا کرد.

وی همچنین مدتی بعنوان سرپرست باشگاه فوتبال صنعت نفت آبادان دین خود را به شهرش ادا کرد.
از حاشیه‌های دوران مربی گری عمو پرویز، استعفای ۱۴ نفر از بازیکنان تیم ملی، در آستانه برگزاری بازیهای آسیایی۱۹۸۶ به علت اختلافات وی با کادر فنی اش در تیم ملی بود.
🔸اخلاق ورزشی
پرویز دهداری از جمله افرادی بود که اخلاق را بر ورزش مقدم می‌دانست و همین خلق و خو بود که اهالی ورزش وی را بعنوان معلم اخلاق خطاب می‌کردند. عمو پرویز بارها هدایا و جوایز مقامات دولتی را رد کرد و پیشکش‌هایی نظیرخانه و اتومبیل را نمی ‌پذیرفت.
مربی پیشین تیم ملی در سال ۱۳۷۱ به دلیل عارضه کلیوی درگذشت. از وی دو فرزند به نام‌های شاهین و شیدا به جای مانده‌است و همسر وی نیز در سال ۱۳۸۱ در پی سرطان در گذشت. همه ساله مراسم بزرگداشت پرویز دهداری در آبادان برگزار می‌شود، یک خیابان که استادیوم ورزشی تختی آبادان در آن قرار دارد بنام بلوار پرویز دهداری اسطوره فراموش نشدنی فوتبال جنوب نامگذاری شده‌است.

🔸استعفا دهندگان از تیم ملی فوتبال
▪بیست و شش سال از درگذشت اسطوره نامدار فوتبال ایران که در سن ۵۷سالگی از دنیا رفت، می‌گذرد و همین بهانه‌ای شد تا مروری بر اتفاقات مربوط به آخرین دوره حضور عمو پرویز در تیم ملی فوتبال داشته باشیم. اتفاقی که با نام اعتصاب ۱۵ بازیکن تیم ملی مشهور است.
پرویز دهداری در سال ۱۳۶۴ هدایت تیم ملی فوتبال ایران را برعهده گرفت. تنها یک سال بعد از این اتفاق، ۱۵ بازیکن تیم ملی فوتبال ایران نامه کناره‌گیری خود از تیم ملی را به فدراسیون وقت تحویل دادند.
احمد سجادی، محمد پنجعلی، اصغرحاجیلو، مرتضی فنونی ‌زاده، شاهین بیانی، شاهرخ بیانی، حمید درخشان، مرتضی یکه، فرشاد پیوس، عبدالعلی چنگیز، ناصر محمدخانی، سید مهدی ابطحی، ضیاءعربشاهی، سیروس قایقران و غلامرضا فتح‌آبادی نام این پانزده نفر بود که قایقران خیلی سریع امضای خود را پس گرفت تا ۱۴ نفر در این لیست باقی بمانند.این بازیکنان تصور می‌کردند که فدراسیون فوتبال در حمایت از آنها، دهداری و همکارانش از جمله رضاوطن‌خواه را برکنارمی‌کند و فرد دیگری را سرمربی تیم ملی می‌کند اما این اتفاق رخ نداد.

🔸ماجرا از کجا شروع شد؟
بعد از بازی‌های آسیایی ۱۹۸۵ سئول و حذف تیم ملی فوتبال ایران در این رقابت‌ها، پانزده بازیکن تیم ملی فوتبال ایران نامه استعفای خود را در یکی از روزنامه های وقت رسانه ی کردند.

متن نامه به شرح زیر است:
"بسمه تعالی
ضمن آرزوی موفقیت برای ملت شهید پرور ایران و پیروزی رزمندگان اسلام و مسلمین بر کفر، ما بازیکنان تیم ملی بنا بر رسالتی که به عهده ما بچه‌های این آب و خاک اسلامی بوده با تمامی قدرت هم قسم گشته‌ایم که بازی‌های آسیایی سئول را به اتمام رسانده و بعد از بازی ها چون دیگر قادر به ادامه همکاری با مربیان تیم ملی نیستیم، لذا از کلیه ملت عزیز و مسئولین ورزش خواهانیم ما را مورد عفو قرار داده و آرزوی موفقیت تیم ملی را در همه میادین از خداوند بزرگ خواهانیم.انشاءالله..به امید پیروزی هر چه سریع‌تر رزمندگان اسلام......

🔸۳۰ شهریور ۱۳۶۵

استارت این استعفا را نیمکت ‌نشینی محمد پنجعلی در بازی‌های آسیایی زده است. در دیدار نخست تیم ملی در آن بازی‌ها که ایران مقابل ژاپن به میدان رفت، دهداری حکم به نیمکت نشینی محمد پنجعلی داد. پنجعلی که در آن دوره دراوج بازیگری بسرمی برد ولی بر اساس شنیده‌ها گفته می‌شود که او سنش بالا رفته است پنجعلی در آن زمان ۳۰ ساله بود. پنجعلی هفت ماه پیش از این دیدار در قالب تیم منتخب آسیا بعنوان سرگروه در دیداری دوستانه دربرابر تیم ملی مجارستان انتخاب شده بود. هر چند نقل دیگری هم در این زمینه وجود دارد و آن هم شهادت پنجعلی علیه یکی از دوستان و شاگردان قدیمی دهداری است که طبیعتا خود پنجعلی بهترین کسی است که در این باره می‌تواند صحبت کند!
پس از این اتفاق موارد زیادی از جمله اختلاف بازیکنان با رضا وطن‌خواه مطرح شد. رضا وطن‌خواه دستیار دهداری بود و بسیاری از بازیکنان از رفتار خشک او آزرده بودند و به نوعی از او خوششان نمی‌آمد. مثلا عبدالعلی چنگیز ظاهرا به دلیل صحبت با یک خانم کره‌ای در بازی‌های آسیایی به شدت بازخواست می‌شود یا ابطحی که به دلیل خوردن بستنی بازخواست می‌شود و مربی تیم ملی به او می‌گوید اگر در این بستنی ماده نیروزا باشد چه می‌کنی؟ هرچند درباره ابطحی هم نقل دیگری وجود دارد و آن هم اینکه به او گفته می‌شود درحال خوردن چه چیزی هستی؟ که ابطحی با خنده می‌گوید، بستنی. این صحبت ابطحی باعث دلخوری می‌شود چراکه مربی وقت تیم ملی تصور می‌کرده که ابطحی وی را سرکار گذاشته است.
یکی دیگر از مواردی که می‌توان به خشک و انعطاف ناپذیری در آن تیم اشاره کرد، وقتی بود که بازیکنان در یک فروشگاه کره‌ای حاضر می‌شوند تا وسایلی خریداری کنند ولی مربی تیم به تندی به بازیکنان می‌گوید تا وقتی دهداری دست به چیزی نزده، شما حق دست زدن به اشیا داخل فروشگاه را ندارید!
🔸بعدا چه شد؟
بعد از این ماجرا دهداری نسل جدیدی از فوتبالیست‌ها را به تیم ملی اضافه کرد و با آن تیم به سومی جام ملت‌ها دست یافت. البته برخی از ملی‌پوشان بعد از این اتفاق محروم هم شدند. چنگیز ۹ ماه، پنجعلی و حاجیلو شش ماه و درخشان سه ماه از حضور در فوتبال محروم شدند. دهداری به جای کسانی که تیم ملی را رها کردند، بازیکنانی مثل عابدزاده ، زرینچه و مرفاوی را آورد که ستون اصلی فوتبال ایران شدند. او با وجود سومی در رقابت‌های جام ملت‌های آسیا با فحاشی از سوی برخی تماشاگران روبه رو شد و در نهایت عطای تیم ملی را به لقایش بخشید و قبل از مقدماتی جام جهانی ۹۰ از تیم ملی کناره‌گیری کرد
🔸خاطره کرمانی‌مقدم از استاد دهداری
دهداری مرا نصیحت می‌کرد اما پروین با ادبیات خاص خودش ما را کنترل می‌کرد.
مرحوم دهداری مدام مرا نصیحت و راهنمایی می‌کرد اما علی پروین با شیوه و ادبیات خاص خودش ما را کنترل می‌کرد.
مهاجم سابق تیم ملی فوتبال ایران گفت: فوتبال ایران مدیون مرحوم دهداری است.
مرتضی کرمانی مقدم اظهار داشت: استاد دهداری نخستین بار مرابه تیم ملی دعوت کرد. در آن برهه یک تغییراتی در فوتبال ما ایجاد کرد و فوتبال ما مدیون دهداری است چون از لحاظ فنی و اخلاقی یک اسطوره بود.
وی در مورد استعفای چهارده نفر از ملی پوشان در دوران دهداری گفت: نمی دانم آن موقع چه اتفاقاتی افتاد که آن تعداد ملی پوش استعفا دادند. نمی دانم در کره جنوبی چه اتفاقی افتاد که کار به لج و لجبازی کشید و آن مشکلات پیش آمد.هر کسی جای دهداری بود کم می آورد اما او ایستادگی کرد و یک سری جوان گمنام را به فوتبال ایران معرفی کرد.
کرمانی مقدم خاطره ای را از دهداری نقل کرد: ما با نپال بازی داشتیم و سه بر صفر جلو بودیم. من و مجید نامجو مطلق در گوشه زمین بازیکن حریف را اذیت می کردیم و مدام او را دریبل می زدیم و به او لایی می انداختیم. دهداری مرا لب خط صدا کرد و با توجه به اینکه تعویض هایش را انجام داده بود دست مرا کشید و کنار خودش روی نیمکت نشاند و تیم ملی ۱۵ دقیقه ۱۰ نفره بازی کرد.

 دهداری اجازه نداد به زمین بروم. گفتم پرویز خان چرا این کار را کردی و جواب داد که آن بازیکن خانواده و شخصیت دارد و نباید شخصیت او را تخریب می کردی. این حرکت دهداری برای من درسی شد تا همیشه به حریف احترام بگذارم.
مهاجم سابق تیم ملی اظهار داشت: آن روز از دهداری ناراحت نشدم. خدابیامرز دهداری را آنقدر دوست داشتیم که احترامش را نگه می داشتیم. دهداری برای ما مثل پدر بود. من ناراحت بودم که چرا بازی نمی کردم اما از پرویز خان دلخوری نداشتم. ما خیلی شر بودیم اما دهداری بزرگوار بود. طوری برخورد می کرد که حرفش را گوش می دادیم. کنترل ما برای علی پروین هم خیلی سخت بود. دهداری مثل پدر با ما برخورد می کرد و افتادگی خاصی داشت. مقابل حرف او کوتاه می آمدیم.استاد دهداری مدام مرا نصیحت و راهنمایی می کرد اما علی پروین با شیوه و ادبیات خاص خودش با ما رفتار می کرد.

...................................
🔸شرکت و حضور گسترده انجمن فرهنگی و ورزشی یاد یاران ورزش خورستان در مراسم بیست و ششمین سالگرد درگذشت زنده یاد پرویز دهداری معلم بزرگ فوتبال ایران در آبادان

اعضا انجمن فرهنگی و ورزشی یاد یاران ورزش خوزستان آدینه ۹ آذرماه بصورت گسترده با مدیرت حاج وهاب سخیراوی مدیر عامل این انجمن در مراسم بیست و ششمین سال درگذشت زنده یاد پرویز دهداری معلم بزرگ اخلاق فوتبال ایران که در آبادان برگزار شد شرکت کردند تا با حضور خود اینگونه یاد این سفر کرده و چهره ی بزرگ فوتبال ایران را گرامی دارند
اشاره شود همه ساله این مراسم در نیمه نخست آذر ماه با همت و تلاش کانون ورزش و مربیان فوتبال آبادان در این شهرفوتبال خیز با شکوه برگزار میشود و این انجمن در طول تاسیس سه ساله خود اکنون برای دومین بار است که بصورت جامع و گسترده در این مراسم شرکت میکند
...................................
🔸لفته سه برادران مربی فوتبال خوزستان:

آبادانی ها درزمینه گرامیداشت پیشکسوتان ارزنده و بنام فوتبال استان و کشورمان از ما اهوازی ها جلوتر میباشند؟ بیایید از بزرگان ورزش و فوتبال اهواز که در قید حیات می باشند تجلیل و قدردانی نماییم.

لفته سه برادران ضمن تقدیر از برگزار کنندگان مراسم گرامیداشت بیست و ششمین سال درگذشت شادروان پرویز دهداری معلم بزرگ اخلاق فوتبال ایران اظهار داشت: چرا ما در اهواز با توجه باامکانات خوبی که داریم ولی نمیاییم یاد پیشکسوتانی که ورزش اهواز بویژه فوتبال که همگی ملی پوش و معروف‌ و اکنون دربین مانیستند و حق بزرگی به ورزش اهواز،خوزستان و ایران دارند همچون هوشنگ گنجی مدیر کل ورزش خوزستان که در سالهای قبل از انقلاب، امیر نعمت پور مربی فوتبال گلر تیم ملی واترپلو ایران/ مهراب شاهرخی، اکبر افتخاری، حسین کمایی، ناظم گنجاپور/نوری خدایاری /صفرایرانپاک/ایرج سلیمانی و... مراسمی برگزار نم نماییم و همچنین از بزرگانی که هم اکنون در بین ما هستند مانند امیر حسین افتخار مربی سازنده فوتبال از جمله شاهمراد شکر خدایی /حسن علم/حسن سالمی/ کریم بوستانی /داریوش یزدی/ رضا پرگر/حسن اهوازی/جاسم اهلیرف/اسماعیل چهاردولی/برادران بختیاری زاده، چهارلنگی ،محمدعلی گلبریان(بوکس )/ایرج خسرو کیانی (کشتی )و.. قدردانی و تجلیل نمی کنیم. و بنابراین باید بگویم آبادانی ها در این زمینه از ما جلوتر میباشند و باز می گویم دست یکایک آنان درد نکند و خسته نباشند
سه برادران از نحوه گزینش آنانیکه در مراسم آبادان برای دریافت جوایز و اهدا جوایز انتخاب شدند انتقاد کرد و گفت: این بخش مراسم ایراد داشت، بنظر من بانیان این مراسم میبایستی در این بخش با دعوت از چند پیشکسوت معروف و باسابقه که در جمع حاضران حضور داشتند صورت میگرفت،و اصولا بجا بود ایشان برای اهدا جوایز به جایگاه مراسم دعوت می شدند.

سه برادران در این باره نیز بصورت شفافتر یاد آورشد آنانیکه حضور داشتند دارای سوابق بسیار بالایی میباشند و بنظر من به اعتبار و شخضیت آنان لطمه خورد
این مربی دلسوز خوزستانی در نهایت ابراز امیدواری نمود در اهواز موقعیتی فراهم شود تا بتوان در مراسمهای جداگانه ای برای پیشکسوتانیکه به سفر ابدی رفته اند و چهره هایی که در کنار ما هستند آئین های گرامیداشت برگزار شود.

سه برادران بااشاره به این نکته که برگزار کنندگان مراسم شادروان پرویزدهداری" باید برای تجلیل بهتر و در خور این پیشکسوت ارزنده فوتبال ایران و آسیا از نظرات پیشکسوتان انجمن فرهنگی و ورزشی یاد یاران ورزش خوزستان مشورت و هماهنگی های لازم را انجام می دادند