پایگاه خبری عصرجهان؛ حامد حیدری✒️بی شک افراد زیادی از جامعه در طول زندگی خود به مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی مراجعه نموده اند؛اگر هم این مساله اتفاق نیفتاده است اغلبِ آنها،این نیاز را در خود احساس کرده؛ و یا در بین دوستان و اطرافیان خود به زبان آورده اند.

در دنیای امروزی به دلیل پیچیدگی نیازها و تنوع و تخصصی شدن فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی، مراجعه به روانشناس و مشاور و بهره مندی از خدمات آنها امری اجتناب ناپذیر است.

امروزه علم روانشناسی با سرمایه گذاری بر مساله توانمندسازی شناختی و اجتماعی،به دنبال ساختن جامعه ای هست که افرادش بتوانند به تنهایی گلیم خود را از آب بکشند و به طور هدفمند و سازگارانه با محیط خود تعامل سازنده داشته باشند. این رویکرد پیشگرانه تمام افراد سالم جامعه و همه دوره های سنی را شامل می شود.کاربست یافته های روانشناسی در حوزهای ورزشی، صنعتی و سازمانی، علوم جنایی و سیاسی و به ویژه انتخابات و حتی در تجارت و بازاریابی،نشان از اهمیت این یافته ها در پیشبرد اهداف فردی و سازمانی دارد. البته که رویکرد روان درمانی و درمان اختلالات شخصیتی و رفتاری کماکان به عنوان زمینه اصلی فعالیت درمانگران علاقمند به فعالیتهای کلینیکی می باشد.

وضع موجود جامعه ما، هرچند در مقایسه با دهه های گذشته، افزایش کمیِ قابل ملاحظه ای را در استقبال از مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی شاهد است اما تا رسیدن به وضع مطلوب هنوز فاصله زیادی وجود دارد.

فارغ از آسیب شناسی و ذکر محدودیت هایی همانند رویکرد سنتی به این حرفه یاورانه ، هزینه های بالا و عدم پوشش بیمه ای خدمات، عدم توزیعِ جغرافیایی متناسب با جمعیت و غیره که در نوشته های پیشین به آنها اشاره شد،نحوه انتخاب مشاور و روانشناس،خود میتواند در افزایش یا کاهش مراجعات بعدی و شکل گیری نگرش مثبت یا منفی به این حرفه،تاثیرگذار باشد.لذا این سوالِ اساسی مطرح می شود که:افراد ‌چه وقت و چگونه به روان شناس یا مشاور مراجعه نمایند؟

در حرفه مشاوره و روان درمانی تخصص هایی وجود دارد که افراد باید بر اساس نیاز و مشکلاتِ خود به آنها مراجعه کنند؛و مشاوران و روان شناسان بر اساس تجارب و دانش تخصصی خود نسبت به مشاوره یا درمان آنها اقدام می کنند.

نکته مهم،تفکیک فعالیت دو حوزه روان پزشکی و روان درمانی است.

روان پزشک،متخصصی است که بعد ازطیِ دوره پزشکی عمومی، تخصص خود را در رشته روان پزشکی ادامه میدهد که درمان در آن،عمدتا مبتنی بر تجویز دارو می باشد.

روان شناس،متخصصی است که حداقل مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری تخصصی در یکی از گرایش های رشته روانشناسی یا مشاوره کسب کرده است.عمده کار روان شناسان کلینیکی ، مشاوره و روان درمانی است.

نکته مهم دیگر این است برخی اختلالات شخصیتی یا رفتاری هم نیاز به تجویز دارو و هم طی دوره های روان درمانی و مشاوره دارد. قاعده بر این است که روان شناسان،مراجعینی که نیاز به دارو درمانی دارند یاعلایم اختلالات شدید را دارند به روان پزشک ارجاع دهند و نه برعکس. لذا توصیه می شود افراد ابتدا به روانشناس یا مشاور مراجعه نمایند.

معمولا در کلینیک مشاوره و خدمات روانشناختی مجموعه تخصص ها وجود دارد و روانشناس یا فردی که مسئول اخذِ شرح حال است،براساس نظام ارجاع،فرد را به حوزه مورد نظر راهنمایی و هدایت می کند.

روانشناس خانواده: متخصصانی هستند که در زمینه قبل و بعد از ازدواج مثل:مشاوره های قبل از ازدواج ،حل تعارضات زناشویی و مشاوره طلاق فعالیت دارند.

روان شناس و مشاور تحصیلی: متخصصان حوزه یادگیری هستند که علاوه بر آموزش مهارتهای پنج گانه تحصیلی به مراجعان خود، فایلهای شناختی آنها را در دو بعد سخت افزار و نرم افزار، بررسی؛و فرایند پیشرفت را ترسیم می کنند. همچنین درمان اختلالات یادگیری و اختلالات رفتاریِ وابسته به مدرسه توسط این گروه اتفاق می افتد.

روانشناس بالینی: متخصصی است که اختلالات شخصیتی و رفتاری مراجعان خود را بر مبنای روان درمانی درمان می کند. که در دو بخش بزرگسالان و کودکان فعالیت می کند.

روان سنج: متخصصی است که کار آزمونهای روانی مثل:تست های هوش و شخصیت، استعداد و توانایی و رغبت و ... را در مراجعان خود ،آزمون کرده و تفسیر می نماید.

روان شناس شغلی: متخصصی است که با بررسی تیپ شخصیتی مراجع و توانمندی و علاقه وی،پیشنهاد های شغلی متناسب را به او ارائه می دهد؛ یا زمینه سازگاری با شغل فعلی را با بررسی و یا حل مشکلات موجود فراهم می آورد.

همچنین زمانی که افکار و اندیشه های ما یا رفتار های ما به گونه ای باشد که زندگی روزمره را مختل کرده و یا تعامل سازنده و سازگاری ما در محیط های خانواده ، شغلی و...را کم کرده باشد،مراجعه به روان شناس و مشاور توصیه می گردد.

۱۴۰۰/۲/۹