اخبار عمومی
اعلام وصول 2
308403
تاریخ انتشار: 1402/02/10 02:22
به بهانه فرا رسیدن ۱۰ اردیبهشت روز ملی خلیج فارس؛
خلیج فارس از جنبه های گوناگون دارای ویژگی‌های ممتاز در مقایسه با دیگر مناطق آبی و خشکی در جهان است که به آن جایگاه و برجستگی های فوق العاده ای بخشیده است خلیج فارس نقش خود را به عنوان شاهراه بازرگانی مهم و حلقه ای پر اهمیت در زنجیره استراتژیک آنان مورد توجه قرار گرفت

پایگاه خبری عصرجهان؛ دکتر یوسف انصاری- خلیج فارس به عنوان یکی از مرزهای آبی ایران در طول تمام سده ها از مناطق استراتژیک به شمار می رود .جایگاه این منطقه را در تحولات مختلف تاریخی میتوان به روشنی مشاهده کرد به گونه ای که در دوره‌های گوناگون ساختار سیاسی ،اقتصادی و اجتماعی ایران متاثر از ویژگی‌های ژئوپلیتیک و ژئو استراتژیک آن بوده است، از طرف دیگر خلیج فارس به عنوان یک منطقه ژئوپلیتیک واقع در یکی از مهمترین مسیرهای دریایی نه تنها در آسیا بلکه در سراسر دنیا از تاثیرگذاری و ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار است بنابراین این موقعیت ممتاز سبب شده تا از هنگامه آغاز رقابت های استعماری و توسعه طلبانه این منطقه مورد توجه دولت های سلطه گر قرار گیرد و در سال‌های گذشته به دلیل اهمیت زیاد انرژی حاصل از تولید نفت قدرت‌های صنعتی بیش از پیش متوجه آن شده اند . ضرورت این موضوع سبب شد تا شورای عالی انقلاب فرهنگی با توجه به هدف قرار دادن هویت فرهنگی و تاریخی ملت ایران از طرف برخی قدرت ها به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی ۱۰ اردیبهشت سالروز اخراج پرتغالیها از تنگه هرمز را به عنوان روز ملی خلیج فارس نامگذاری کنند.


<< اهمیت استراتژیک خلیج فارس>> :

خلیج فارس از جنبه های گوناگون دارای ویژگی‌های ممتاز در مقایسه با دیگر مناطق آبی و خشکی در جهان است که به آن جایگاه و برجستگی های فوق العاده ای بخشیده است خلیج فارس نقش خود را به عنوان شاهراه بازرگانی مهم و حلقه ای پر اهمیت در زنجیره استراتژیک آنان مورد توجه قرار گرفت ، امروزه جایی در جهان وجود ندارد که تمامی توجهات را به یک نقطه و با علایقی یکدست متوجه کنند و در حال حاضر برای سلامت اقتصادی و ثبات جهان ، جائی به اهمیت خلیج فارس وجود ندارد. خلیج فارس با منابع طبیعی و معدنی فراوان خود دیگر نه تنها به خاطر ایفای نقش ارتباط دهندگی یک بزرگراه تجاری میان شرق وغرب جهان ، بلکه به عنوان یکی از ۲سر انتهایی در مبادلات اقتصادی جهان به شمار می آید . ارزش فزاینده آن نیز باعث بروز برخی اختلافات و منازعات اقتصادی و به خصوص سیاسی شده است . منطقه نفت خیز که از مهمترین مناطق تامین نفت جهان محسوب می‌شود . خلیج فارس بیشترین خط ساحلی را با ایران دارد یعنی از دهانه فاو گرفته تا تنگه هرمز جزء مناطق ساحلی ایران محسوب می شود همانطور که مورخان در کتاب های تاریخی نوشته اند، وسعت خلیج فارس به موصل و کرکوک می رسیده یعنی در آن زمان هنوز عراق شکل نگرفته و اصلا سرزمین خشکی به نام عراق وجود نداشت به گونه ای که در کتاب های تاریخی آمده است تا پیش از حمله اسکندر به ایران کشتی‌های تجاری و غیره در شوش لنگر می انداختند . در خصوص نام خلیج فارس همچنان که دراسناد تاریخی مطرح بوده است ، این منطقه از همان ابتدا و از گذشته به عنوان خلیج فارس مطرح بوده است . در حالی که امروزه برخی از کشورهای غربی و منطقه ای که حتی برخی از آنها سابقه تاسیس شان به ۶۰ سال نمی‌رسد ، تلاش گسترده ای به کار می برند تا یک نام جعلی را که همان خلیج عربی و فاقد استنادات تاریخی و استدلال های منطقی است ،برای خلیج فارس در محافل و مجالس بین المللی به کار گیرند و تصویب کنند. سازمان ملل و دیگر رژیم های بین المللی از جمله حقوق دریاها اعلام کرده که غیر از عنوان خلیج فارس نام دیگری را نمی شناسند. مهمترین موردی که باعث اهمیت فوق العاده خلیج فارس شده و حتی سبب دست اندازی و طمع ورزی قدرتهای بزرگ نسبت به ان شده ، وجود ذخایر طبیعی به خصوص نفت است به گونه ای که نام خلیج فارس مساوی با نفت شده است . دنیا در حال حاضر برای تامین ۶۵ درصد نیازهای نفتی خود به خلیج فارس متکی است این منطقه غیر از نفت ، قریب سی درصد ذخایر گاز جهان را درخود جای داده و مهم ترین موردی که باعث اهمیت فوق العاده خلیج فارس و حتی سبب طمع ورزی و دست اندازی قدرت های بزرگ به ان شده ، وجود این ذخایر طبیعی است . افزون بر این، خلیج فارس همچنین یکی از مناطق راهبردی دنیا محسوب می‌شود و یکی از دلایل اهمیت راهبردی آن وجود تنگه هرمز است . تنگه هرمز گذرگاهی هلالی شکل که خلیج فارس را به دریای عمان متصل می‌کند و در میان ۱۱ تنگه دنیا مهمترین آنها محسوب می شود که برای قدرت های بزرگ ، جایگاه اقتصادی و راهبردی زیادی دارد . از دیگر موارد اهمیت خلیج فارس ، بعد نظامی و راهبردی ان است . از نظر نظامی وجود پایگاه های متعدد هوایی و زمینی در منطقه خلیج فارس که بیشتر متعلق به کشورهای آمریکا و انگلیس هستند و همچنین حضور ناوهای جنگی کشورهای غربی و آمریکا در آبهای خلیج فارس اهمیت نظامی و راهبردی این منطقه را نمایان می سازد .

و اما اهمیت خلیج فارس برای ایران ، کشور جمهوری اسلامی ایران بعنوان بزرگترین و مهم ترین کشوری به شمار می رود که همواره نقش مهمی در مورد مناسبات منطقه ای و فرامنطقه ای به خصوص در منطقه خلیج فارس بر عهده داشته و اکنون نیز دارای جایگاه ویژه ای در خاورمیانه و به ویژه خلیج فارس بر عهده داشته است . بنابراین خلیج فارس در عرصه‌های داخلی منطقه‌ای و بین‌المللی اهمیت وافری برای ایران دارد و تصمیمات استراتژیک سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همواره با در نظر گرفتن جایگاه این منطقه اتخاذ و تدوین می شود . تمام نفت ایران از خلیج فارس و تنگه هرمز صادر می شود بنابراین مهمترین دلیل اهمیت خلیج فارس به خاطر صادرات نفت از این منطقه به شمار می‌رود دلیل بعدی تجارت ۸۰ درصدی کشورمان از این منطقه صورت می گیرد . علت سوم اینکه در دو تا سه دهه گذشته ایران سرمایه گذاری زیادی در جزایر و بنادر خلیج فارس انجام داده است وجود حوزه های نفتی و گازی ایران در این منطقه ازدیگر دلایل اهمیت آن محسوب می شود . همچنین بعد نظامی و امنیتی خلیج‌فارس نیز از جایگاه ویژه‌ای در مناسبات خارجی ایران برخوردار است . خلیج فارس از جمله مناطقی به شمار می رود که نقش بسزایی در اتخاذ تصمیمات و مقابله با تهدیدات نظامی دارد بنابراین خلیج فارس در ابعاد گوناگون همواره اولویت نخست را در اتخاذ تصمیمات و اجرای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران داشته و دارد و در سطح بین‌المللی نیز از جمله مناطقی است که به علت موقعیت ویژه جغرافیایی و دارا بودن منابع فراوان نفتی و دریایی و برجستگی های استراتژیکی و ژئوپلیتیکی اهمیت خاصی داشته است . منابع نفتی فراوان منطقه ، سهولت استخراج ، هزینه تولید پایین ، مازاد ظرفیت تولید ، کیفیت بالای نفت خام منطقه ، سهولت حمل و نقل ، توان تولید زیاد چاه های نفت و امکان کشف ذخایر جدید نفتی وسیع در این منطقه در مقایسه با دیگر مناطق جهان از جمله مزیت‌های خلیج فارس در برابر دیگر نقاط جهان محسوب می شود. قدرت های جهانی نیز با درک همین موارد پیش گفته تلاش دارند با حضور در این منطقه و اختلاف افکنی ، جایگاهی برای منافع خود در این فضای جغرافیایی دست و پا کنند که این امر بیش از پیش بر اهمیت وحدت و همبستگی کشورهای پیرامونی می افزاید و لازم است کشورهای منطقه با هم افزایی بیشتر در راستای تامین منافع مشترک خود گام بردارند .
با تشکر مجدد
دکتر یوسف انصاری
دانش آموخته رشته جغرافیایی سیاسی و کارمند فرمانداری گچساران

برچسب ها:
یوسف انصاری ؛

بیشتر بخوانید :


کانال تلگرام عصر جهان



ثبت نظر

نام*
ایمیل(اختیاری)
نظر*