به گزارش عصرجهان و به نقل از هفته نامه چلچراغ، البته ماجرا وقتی دردناک‌تر می‌شود که پای پدر و مادر‌ها هم وسط کشیده می‌شود. یعنی پدر و مادر‌ها باعث می‌شوند فرزندانشان سراغ یک پدیده به نام سوما بروند و البته سوما تنها مربوط به فوتبال نیست. بلکه به رشته‌های دیگر هم می‌تواند سرایت کند و اخباری که ما داریم نشان می‌دهد که سرایت هم کرده است و ظاهرا نه ستاد ملی مبارزه با دوپینگ و نه کمیته پزشکی فدراسیون فوتبال برای آن فکری نکرده‌اند.
سوما چیست؟
قبل از اینکه بخواهیم بگوییم سوما چیست فقط بدانید که نام سوما از سوماتروپین یا هورمون رشد، هورمون طبیعی بدن انسان که در رشد و سوخت و ساز بدن نقش اساسی دارد، گرفته شده است. این هورمون در افزایش سنتز پروتئین و توده عضلانی و کم شدن چربی بدن یا افزایش لیپولیز یا شکسته شدن چربی‌ها برای مصرف نقش موثری دارند. گفته می‌شود ترشح این هورمون تحث تاثیر خواب، ورزش، تغذیه و استرس است و تحقیقات نشان داده که دو فاکتور اول یعنی خواب و ورزش عوامل اصلی در ترشح هورمون رشد هستند. اما حالا شنیده شده که بسیاری از ورزشکاران و به ویژه بازیکنان فوتبال ایران در حال استفاده از این هورمون به صورت افراطی هستند. البته مصرف این مواد که جزء مواد ممنوعه هستند باعث می‌شود که دوپینگ بازیکنان در صورت تست مثبت شود. جدا از همه خطرهایی چون گشاد شدن دریچه قلب، بزرگ شدن قلب و اختلال ریوی از عوارض استفاده از سوماست.
لیونل مسی هم سوما مصرف کرده
اتفاقا کسانی که می‌خواهند جوانان را فریب بدهند از ماجرای لیونل مسی حرف می‌زنند چرا که مسی هم با سوما به این مسی که حالا می‌بینید تبدیل شده است. سوما به صورت تزریقی وارد خون می‌شود و البته پزشکان باشگاه‌ها و آکادمی‌ها در سنین نونهالی و نوجوانی زمانی که می‌بینند بازیکنان نونهال با مشکل رشد مواجه هستند پس از انجام آزمایش‌هایی به آن‌ها هورمون تزریق می‌کنند که لیونل مسی هم یکی از آن بازیکنان بود که در لاماسیای اسپانیا مورد درمان آکادمی بارسلونا قرار گرفت. اما در ایران این ماجرا افراط شده واگر به‌زودی رسیدگی نشود آن وقت ممکن است اتفاقات بدی در فوتبال ایران بیفتد. برخی کار‌شناسان این پدیده را سونامی‌ای می‌دانند که ورزش و به خصوص فوتبال ایران را فرا گرفته است. درواقع تزریق این مواد برای افرادی که از کمبود هورمون‌های طبیعی بدنشان همچون کمبود هورمون رشد رنج می‌برند فقط زیر نظر پزشک متخصص و متخصص غدد باید صورت بگیرد اما در ایران پدر‌ها و مادر‌ها خودشان پزشک شده‌اند و می‌خواهند بچه‌هایشان به لیونل مسی تبدیل شوند.
بازیکنان بزرگسال سوما مصرف می‌کنند
البته نکته دردناک ماجرا این است که بازیکنان بزرگسال هم سوما مصرف می‌کنند و می‌خواهند به این دلیل که جبران کمبود خواب و استراحتشان را بکنند و البته گردش خونشان بیشتر شود این کار را انجام می‌دهند. دردناک‌تر این است که بازیکنان فوتبال بدون توجه به عوارض در حال مصرف سوما هستند و البته کمیته پزشکی فیفا به محض اینکه متوجه شد چنین اتفاقی در حال رخ دادن است، دستور داد تا از حدود دو سال پیش تست خون از بازیکنان فوتبال جهان گرفته شود. تستی گرانقیمت که برای ایران هم حسابی هزینه بر است. انجام دادن این آزمایش در فوتبال ایران یک میلیارد تومان برای فدراسیون فوتبال آب می‌خورد و به همین دلیل است که کمیته پزشکی این آزمایش را انجام نداده است.
باید دو روزه به آزمایشگاه برسد
با دکتر توحید سیف برقی رئیس کمیته کنترل دوپینگ فدراسیون فوتبال صحبت کرده‌ایم و او دراین باره به چلچراغ گفت: «استفاده از سوماتروپین در رده‌های پایه بیشتر دیده شده است. سوما برای افزایش قد و بزرگ شدن هیکل تزریق می‌شود و اتفاقا بیشتر در کسانی است که اختلال رشد دارند، منتها در آنهایی که اختلال رشد هم ندارند مصرف می‌شود که می‌تواند عوارض زیادی از جمله سکته قلبی، ‌فشار خون و تغییر اندازه قلب داشته باشد. که برنامه‌هایی برای گرفتن تست خون در کمیته پزشکی وجود داشته که سال گذشته علی کفاشیان با واگذاری همه اختیارات به ستاد ملی کنترل دوپینگ اختیار نمونه‌گیری را به آن‌ها سپرده است و آن‌ها باید بتوانند که در این زمینه تست بگیرند. ما از گسترش سوما باخبر هستیم و آن را به اطلاع ستاد ملی مبارزه با دوپینگ رسانده‌ایم و باید دید آن‌ها در این زمینه چه خواهند کرد.» البته با توجه به اینکه از ۱۱ دی‌ماه ۹۳ دیگر کمیته پزشکی فدراسیون فوتبال تست نمی‌گیرد و ستادملی مبارزه با دوپینگ تست می‌گیرد، با دکتر رامین طباطبایی، قائم مقام ستاد کنترل دوپینگ حرف می‌زنیم و از وی می‌پرسیم که آیا برای مبارزه با سوما چه کاری انجام شده است که طباطبایی پاسخ می‌دهد: «سعی می‌کنیم از این به بعد تست بگیریم؛ با توجه به اینکه شما می‌گویید کم کم ماجرا جدی شده است، این کار را انجام می‌دهیم. البته تست خون باید در ۴۸ ساعت به آزمایشگاه کلن آلمان برسد که کمی پرهزینه است اما خبر خوب این است که این هورمون در ادرار موادی را آزاد می‌کند که قابل تشخیص و کشف است و از امسال می‌توانیم با تست ادرار متوجه شویم که چه کسانی سوما مصرف می‌کنند.» این می‌تواند یک خبر خوب برای کسانی باشد که با سوما مبارزه می‌کنند.
حمله سوما به فوتبال پایه
اما خبر بد‌تر این است که مربیان هم به خاطر سودجویی بازیکنان فوتبال پایه را به تزریق سوما تحریک می‌کنند و بازیکنان جوان و نوجوان دست به مصرف سوماتروپین می‌زنند و البته هیات‌های فوتبال و فدراسیون و سازمان لیگ باید در این میان وارد شوند و اجازه ندهند سوما وارد فوتبال ایران شود. بازیکنان نوجوان و جوان در دوزهای بسیار بالا و خطرناک به مصرف این هورمون‌ها روی می‌آورند بدون آنکه از خطرات و عوارض آن آگاهی داشته باشند. ظاهرا تا ۱۵ سال پیش هیچ‌گونه درخواستی راجع به مصرف چنین موادی دیده نمی‌شد اما امروز متاسفانه مصرف این‌گونه از مواد به‌ویژه مصرف هورمون سوماتروپین در میان بازیکنان جوان بسیار شایع شده است. یکی از مربیان فوتبال پایه که نمی‌خواهد نامش فاش شود به چلچراغ می‌گوید: «یکی از دلایلی که بازیکنان به سمت مصرف این مواد می‌روند علاقه‌مندی مربیان پایه در انتخاب بازیکنانی با فیزیک بدنی درشت و بدون توجه به تکنیک، مهارت، خلاقیت، هوش و دیگر فاکتورهاست.»
چه باید کرد؟
حالا خطر سوما باید بیشتر حس شود. شاید چیزی شبیه به یک اپیدمی که اگر ستاد ملی مبارزه با دوپینگ و کمیته پزشکی فدراسیون فوتبال نجنبند، فاجعه‌ای به بار می‌آید که در آینده ممکن است همه بازیکنان فوتبال ایران را دوپینگی کند. نداشتن اطلاعات کافی مربیان، عدم آموزش صحیح بازیکنان درباره این موضوعات، خواسته‌های عجولانه و بدون منطق بازیکنان جوان که مقتضای سن آنهاست، تبلیغات گسترده در باشگاه‌های بدنسازی و برخی باشگاه‌ها باعث شده مصرف این مواد در میان بازیکنان جوان به‌شدت شایع شود و البته در این میان فوتبال ایران در همه رده‌ها ضرر می‌کند. فرض کنید که در آینده از بازیکنان تیم ملی ایران تست بگیرند و تست‌های سومای آن‌ها مثبت اعلام شود. در فوتبال روز جهان و در آکادمی‌ها بازیکنان از کودکی با فایده‌ها و ضرر‌ها و عوارض مکمل‌ها و داروهای غذایی ورزشی آشنا می‌شوند اما در فوتبال ایران خبری از این آکادمی‌ها نیست.