یکی از مهمترین تئوریها و نظریات مربوط به شکلگیری مناقشات قومی، تحریک احساسات و القای خواستههای قومی خارج از ظرفیتهای قانونی از سوی نخبگان محلی است.
پایگاه اطلاع رسانی عصرجهان- مجتبی محققیان: برخی از کاندیدها با ابزارهای تواضع، خدا و مردم محوری و البته کلمه برنده خدمتگزاری از یکسال پیش با حضور پررنگ در مراسمات، مناسبتهای قومی و قبیله ای و نمازهای جماعت مساجد سعی در دلبری کردن از مردم بی بضاعت و فقیر با هزار مشکل و گرفتاری داشته و در سودای نشستن بر روی صندلی های بهارستان، ایام را تا هفتم اسفندماه سپری می کنند.
قوم گرایی یکی از عرصههایی است که نامزدها برای پیروزی در آن از شیوههای مختلف تبلیغاتی استفاه میکنند ، طرح مسائل قومگرایانه از سوی برخی نامزدها و به خواست مردم در تضاد با منافع و امنیت ملی قرار میگیرد به طوری که از نگاه یک ناظر بیطرف می توان در انگیزه و هدف این افراد برای تلاش جهت ورود به بهارستان تردید کرد
یکی از مهمترین تئوریها و نظریات مربوط به شکلگیری مناقشات قومی، تحریک احساسات و القای خواستههای قومی خارج از ظرفیتهای قانونی از سوی نخبگان محلی است. اساس و مبنای این تئوری این است که خواستههای قومی نه به عنوان نیاز و خواست واقعی جوامع بلکه ابزاری برای کسب قدرت از سوی نخبگان محلی است. در واقع خواستههای قومی پیش از آنکه مطالبه توده مردم باشد در برنامهها و راهبردهای نخبگان قومگرا تعریف میشود. آنان کسانی هستند که تصور میکنند از طریق سیاستورزی با تاکید بر مطالبات غیرواقعی قومی ممکن است بتوانند توجه مردم را جلب کنند و آرای را بدست آورند.
عوامل تاثیر گذار در انتخابات طایفه ای:
هر طایفه ای که برخوردار ازچند مولفه بوده توانسته نقش تعین کننده ای در انتخابات و مشارکتهای سیاسی داشته باشند.
مولفه جمعیت نقش تعیین کننده ای در انتخابات دارد به نحوی که اگر جمعیت یک طایفه بیشتر باشد فرد کاندید شده از حمایت و آرای بالاتری برخوردار است.
در هر انتخاباتی حمایت افراد وشخصیت های مهم از کاندید خاص توانسته تاثیر گذاری مهمی در امر نتیجه انتخابات داشته باشد . وجود شخص کاریزما و با نفوذ در یک طایفه و توان تاثیر گذاری در طوایف دیگر، می تواند نقش تعیین کننده ای در انتخاب شخص مورد نظر داشته باشد. حرف شنوی افراد طایفه از این شخص و تبعیت از او در امر رأی دهی به کرات در دوره های گذشته را شاهد بوده ایم که نتیجه آن عدم پیشرفت منطقه در همه زمینه ها کاملا" مشهود است.
علت حضور گسترده طوایف در انتخابات:
قدرت نمایی قومی و طایفه ای، اینکه وزن و اقتدار خود را به دیگران نشان دهند.
رسیدن به اهداف مادی و به دست آوردن سمت های در حوزه مربوطه
ترس از به قدرت رسیدن طوایف مقابل، عامل اصلی حضوربیش از 100درصد طوایف در انتخابات می باشد.
تحقیقات نشان می دهد تمایلات و تعصبات قومی و قبیله ای در دوره ها و انتخابات گذشته از اصلی ترین فاکتورها برای انتخاب نماینده در مشارکت های سیاسی میباشد گرچه نمیتوان سایر عوامل را نادیده گرفت.
اما حقیقت این است که بخش عمده تاریخ کشور ما را کشمکشهای قبیله ای و طایفه ای تشکیل داده و این وضعیت بر ذهنیت تاریخی و فرهنگ سیاسی ما اثر گذاشته است. استمرار این فرهنگ سیاسی در بعضی از شهرها و مناطق، جهت دهنده رفتار سیاسی افراد بوده و نشان میدهد که این وضعیت معمولاً مانع تفکر، تحلیل و تصمیم گیری درست سیاسی شده به طوری که نفع قبیله و طایفه و عشیره بر مصلحت جامعه و شهر برتری مییابد.
همچنین عامل خویشاوندی به عنوان یکی از منابع قدرت، مانعی جدی بر سر راه شایسته سالاری واقع شده و در چنین شرایطی تعصبات مورد اشاره مانع از وفاق اجتماعی و مشارکتهای اجتماعی و سیاسی سالم میشود. این وضعیت بدون تردید با تمدن و دنیای مدرن در تناقض است.