تذکر ظرفیت تاثیرگذاری ایران بر امنیت آبراه ها قدمتی بیش از عمر جمهوری اسلامی دارد. ایران مثل هر کشور دیگر حق دارد از مزایای موقعیت جغرافیایی خود بهره مند باشد و صلح در گرو برسمیت شناخته شدن حقوق است.
حسن روحانی در سوئیس حقی را یاداوری کرد که پیشتر نیز در اسفند ۱۳۹۶ طی سفر به بندرعباس گفته بود:
«دلیرمردان ارتش جمهوری اسلامی ایران نه تنها در دریای عمان بلکه در ‘باب المندب، دریای سرخ` و اقیانوس هند نیز حافظ امنیت مسیر کشتیرانی تجاری جهانی هستند و ما از این سرزمین استراتژیک و حساس یعنی هرمزگان به جهانیان اعلام می‌کنیم ما حافظان مسیر استراتژیک عبور نفت از منطقه هستیم و ‘تا روزی که کسی فکر توطئه نسبت به ملت ایران را در سر نپروراند` خواهان صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز با همه کشورهای منطقه و جهان هستیم.»
البته همیشه از سوی دستگاه سیاست خارجه با زبان دیپلماتیک از «مشارکت موثر ایران در تامین امنیت آبراه های بین المللی» سخن به میان بوده اما پیشتر از دولت روحانی، معاون اول احمدینژاد بود که تهدید بستن مسیر انتقال نفت در صورت تشدید تحریم ها را اعلام کرد هر چند آن زمان از سوی دولت گفته شد که این نظر شخصی محمد رضا رحیمی است!
(تهدیدات لفظی کادرهای نظامی هم در همه جهان رایج است و ارزش تفسیر سیاسی ندارد، موضع رسمی کشورها را مقامات صاحب صلاحیت سیاسی اعلام می کنند.)
اکنون آنچه روحانی رئیس جمهور شخصا باز گفته در کلام بسیار شبیه جملاتی است که خامنه ای رئیس جمهور سال ها پیش در یک نماز جمعه اعلام کرده بود اما اینبار تاثیر متفاوتی نسبت به دفعات پیشین دارد. علاوه بر گوینده، زمان و مکان این تذکر حامل پیام های مهمی است:
- سوئیس واسط میان ایران و آمریکا پس از قطع روابط دو کشور است و پیام رسان پاسخ ایران با عزم مقاومت خواهد بود.
- ایران با گذر از چانه زنی های جاری همچنان ایستاده و از توان موشکی خود صرف نظر نخواهد کرد چون پشتوانه اعتبار و جدی گرفتن این تهدیدات همین موشک و تسلیحات است.
- وقتی گفته می شود در صورت منع ایران هیچ کشور دیگری در منطقه نخواهد توانست نفت خود را صادر کند، ایران نشان می دهد از نفوذ منطقه ای خود که بستر ساز گسترش امکان عملیاتی است جهت دفاع از منافع اقتصادی کشور بهره برداری می کند. بنابراین نباید انتظار داشته باشند که تحت فشارها ایران عقب بنشیند یا در مقابل تحریم سکوت کند بلکه برعکس از هر روزنه ای برای جبران محدودیت ها بهره خواهد جست و با تشدید جنگ اقتصادی انگیزه حضور منطقه ایش تقویت هم می شود.
- حفظ صلح به اراده ایران وابسته است. علی رغم انباشت تسلیحات به نیت تغییر موازنه قوا در منطقه اما ایران مایوس نشده بلکه همچنان خود را در موضعی می بیند که در صورت لزوم می تواند منافع ملی را با قدرت پشتیبانی کند.
- ایران با جدی نمایاندن خطر امنیت شریان های انتقال انرژی برگه های بازی دول مخالف تحریم های یکجانبه امریکا را تقویت کرد. مخالفان در اجتناب از جدی تر شدن خطر امنیت انتقال کالا، در برابر امریکا مقاومت بیشتری از خود نشان خواهند داد و اینچنین هزینه اجماع سازی برای امریکا بالاتر می رود شاید تا جایی که بر منافع آن بچربد.
- اتکا به ظرفیت نظامی ایران از سوی رییس جمهور نشان می دهد علی رغم هر اختلاف نظر داخلی همه سیاسیون بر حفاظت از منافع ملی حتی با ابزار نظامی توافق دارند و ایرانیان واقعبین از این غافل نشده اند که در عصر تسلیحات زندگی می کنند.
اگر چه یاداوری این تهدید یک موضع هوشمندانه سیاسی محسوب می شود و فاصله امروز تا اقدام به عملی کردن تهدید بسیار بعید به نظر می رسد اما پیام به موقع سردار قاسم سلیمانی جدیت موضع اعلامی رئیس جمهور و پیام های متعدد آن را بسیار تقویت کرد.