1403/01/10 12:52


303773
تاریخ انتشار: 1400/07/16 00:57
نستالوژی/
غذاهائی سنتی ایل بهمئی عاری از سموم شیمیائی و جهش های ژنتیکی و بیولوژیک بود لذا خبری از سرطان معده و روده و امثالهم نبود اما امروزه فست فود ها و تنقلات چرب شیرین از جمله، پفک، چیپس و نوشابه های گازدار حتی تا دورترین چادرهای عشایری هم رسوخ و نفوذ پیدا کرد

پایگاه خبری عصرجهان؛ خلیل جهان تاب-در ایل بهمئی همانند سایر ایلات ایران طبخ و میل کردن غذاهای سنتی برگرفته از مواد اولیه طبیعی رایج بود
غذاهائی که عاری از سموم شیمیائی و جهش های ژنتیکی و بیولوژیک بود لذا خبری از سرطان معده و روده و امثالهم نبود
اما امروزه فست فود ها و تنقلات چرب شیرین از جمله، پفک، چیپس و نوشابه های گازدار حتی تا دورترین چادرهای عشایری هم رسوخ و نفوذ پیدا کرد
گرچه با افزایش بیماری ها اخیرا حتی افراد ایلیاتی که سال ها در شهرها ساکن شدند سعی می کنند غذاهای سنتی میل کنند و تصویری از خود در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارند و حتی در شهر پخت نان تیری دوباره باب شد
و اما هنرها و دست بافت های سنتی ایل بهمئی هم از باب جنس،اجزا،رنگ و طرح از طبیعت برگرفته   می شد
در مطلب زیر به انواع غذاها و هنرهای سنتی ایل بهمئی می پردازیم


غذاهای سنتی:
از مهمترین غذاهای سنتی می توان به انواع نان از جمله نان تیری و نان بلوط (کلگ) شیر برنج (شله شیری) آش کارده و پنیرک (توله) اشاره نمود.
نان تیری
زنان در ایل پخت نان را به عهده دارند تنور نان‌پزی بهمئی ساده است و آن چاله‌یی است که درون چادر یا « کپر» یا « تو» کنده شده. دور تنور سه پارچه سنگ می‌چینند تا  « تاوه » را روی آن بگذارند. این سنگها را « کُچُک» می‌نامند.
ابزار کار نان‌پزان « تَوکَ» و « تیر»‌ و « تاوه» و « سفره» است و « توک» تخته‌یی است تخت و هموار و پایه‌دار که چانه خمیر « مچه هویر» را روی آن باز و تخت می‌ کنند. « تیر» زنان با تیر چانه خمیر را تنک و نازک می‌کنند. « تاوه»  جسمی فلزی و مدور است که نانها روی آن سرخ و پخته میشود. « سفره» دستبافتی است که چانه‌های خمیر روی آن چیده می‌شود.
ظرف آب شور: مقدار آب که با نمک مخلوط شده کنار دست نانوا می‌باشد تا موقع گرفتن مچه دست‌هایش به خمیر نچسبد.
انواع نان:
نانهای بهمئی از آرد گندم و آرد بلوط است. نامی‌ترین و همگانی‌ترین آنها نان « تیری» و « بلبلی» و
<< گرده>> و شلشلی و«تپو» و « کلگ» و « بَرْکو» است.
نان تیری:
«تیری» نانی است {مرکب از آرد جو گندم) گرد و نازک و مانند نان لواش تهرانی که وجه تسمیه این نان به تیری این است که در پخت آن از دو تیرک چوب استفاده می‌شود. یکی برای اینکه خمیر را گرد و پهن کند و دیگری برای برداشتن نان از روی تابه استفاده می‌شود
« بلبلی» نانی است گرد، و ستبرتر از نان تیری.
« تپو» یا تافتدون نانی گرد و کلفت است. تافتدون را پس از پخته شدن روغن سرخ شده می‌مالند و شکر می‌پاشند.

« کلگ» نانی است که از آرد بلوط پخته می‌شود و رنگش تیره و سیاه است.

« برکو» نانی است گرد و کوچک و ستبر.

<< گرده>>نانی است قطور که که از قرار دادن خمیر زیر خاکستر داغ  حاصل می آید.

<<شلشلی >> نانی است که از خمیر آرد بسیار نرم بدست می آید و پس از پخته شدن روغن سرخ شده می‌مالند و شکر می‌پاشند.

انواع خوراکی های دیگر:
« شیر و برنج»، « دووا» ( آش دوغ)،دوپل« کله‌جوش»، ( دوغ پخته با روغن و پیاز و تخم‌مرغ)، « کلگ گوشت» ( ترید آبگوشت با کلگ)، « لیوی» ( آغوز پخته و سفت شده)، « هُرَّه» ( آش برنج با طمع کارده) می‌باشد-آب گرمی<آب اناری>(پیاز-دانه خشک شده انار-برخی حبوبات را با آب پخته و با نان ترید نموده) گلفته
هنرهای دستی(صنایع دستی) مردم بهمئی
هنرهاي دستي زنان بهمئي« قالي»، «بهون»،«گچمه» جوراب، «شله»، «حور»، «خرج»، «جوال»، «بنه»، گبه و «جاجيم» و «وريس» است كه پاره‌يي از آنها به نقشهاي ساده طبيعت مزین گردید.
«شله» از موي بز بافته مي‌شود و «خور» از پشم گوسفند. تار«خرج» از موي بز و پودش از پشم گوسفند است. «بنه» تور بافته شده‌يي است مخصوص بردن خوشه‌هاي گندم. « کفه» (قفه) جای نگهداری نان – «تویزه» ( جای نان و غذا و آب ) که در هنگام غذا خوردن استفاده می شد و از « کرته » و برگ درخت خرما 0 (فیشک ) بافته می شدند – سله




Copy Right 2013 Artmis.ORG