مدارا از جنبه های اجتماعی و سیاسی تا جایی که زمینه های طغیان و گستاخی رقبا به حوزه حقوق و منافع عامه پیش نیاید امر گردید؛ اما فراتر از ان روا نیست؛ زیرا مدارا و رفتارهای مسالمت آمیز فراتر از حد معمول؛ خود به پدیده ضد ارزشی مداهنه؛ مصانعه و مضارعه که ریشه در 3 عامل ترس؛ طمع کاری و رودربایستی دارد؛ منجر میشود؛ و مانع از اعمال حق و اجراء صحیح قانون میشود
عصرجهان/هادی جلالی زاده
بسم الله الرحمن الرحیم
خشونت و مدارای اخلاقی در اسلام؛
قسمت دوم
مفهوم مدارا:
مدارا یکی از بهترین اصولی است که در روابط انسانها با هم نوعان خود تاثیر شگرفی دارد؛ گر چه روابط اجتماعی بر اساس تغییرات و تحولات در حال دگرگونی است و هر وضعیتی؛ واکنشی خاصی را نسبت به خود میطلبد؛ اما مدارا را می توان یکی از روشهایی قلمداد کرد که با همه شرایط به وجود امده اجتماعی سازگاری دارد؛ روابط اجتماعی را متعادل تر ساخته و بسیاری از تنش ها را از میان بر خواهد داشت در منطق اسلام نیز هر چند این اصل از اصولی ترین شیوه ها به حساب می آید؛ اما مدارا و نرمش بی حساب و عدم قاطعیت بجا؛ تعادل در ساختارهای بنیادین جامعه را از میان برخواهد داشت؛ لذا در ایات قران کریم و روایات معصومین (ع) در زمینه های مختلف امده که آسانگیری در عین قدرت و قاطعیت که در ان نه خشونت مطلق و نه هم مدارای مطلق و جود داشته باشد همواره مورد تاکید می باشد؛ واژه مدارا با مفاهیم مرتبط مانند رفق؛ حلم ؛ تغافل و غیروووو در روی کردها اخلاقی به معنی صفتی پسندیده که در برابر شدت و خشم و غضب مقابل افراد یا حرکت های تند خویانه امده است؛ می باشد؛ در این روی کرد که مدارا رنگی اخلاقی به خود میگیرد؛ تحمل عقاید و نگرشهای رقیب در عین باورمندی و پایبندی به اصول خود مد نظر است؛ اما این روی کرد با روی کردهای سیاسی؛ اجتماعی که در ان وضع حقوقی و پیش امد تاریخی است و در ادبیات جاری جهان وجود دارد؛ کاملا متفاوت است. از انجایی که برخی تفکیکی میان این دو مقوله (مدارای سیاسی و مدارای اخلاقی) نکردند؛ دو واکنش متفاوت و کلی را میتوان در عملکرد انان مشاهده کرد: یا به مخالفت و طعن اموزهای اسلام پرداخته و ان را دینی خشن معرفی کرده اند؛ یا به سوء استفاده از عرفان و اموزه های اسلامی اقدام کرده اند و دست به تحریف ان؛ تحت پوشش عرفانهای کاذب و ساختگی زده و تساهل لیبرالی و تکلیف گریزی و حکومت سکولار را ترویج نموده اند؛ مدارا در معنی اول و در زمینه فردی و روانشناختی اش در اسلام و اموزه های دینی شدیدا مورد تاکید قرار گرفته است؛ و به نصف ایمان و عاقلانه ترین کارها تعبیر شده است؛ از پیامبر اسلام (ص) روایت شده که: مدارا با خلق خدا نیمی از ایمان و مرافقت با انان نصف معیشت است و نیز می فرماید عاقلترین مردم با مداراترین انان نسبت به دیگران هستند؛ از جنبه های اجتماعی و سیاسی نیز؛ تا جایی که زمینه های طغیان و گستاخی رقبا به حوزه حقوق و منافع عامه پیش نیاید باز به ملاطفت امر کرده است؛ اما فراتر از ان؛ کوچکترین کوتاهی را روا نداشته و به قاطعیت دستور میدهد؛ زیرا مدارا و رفتارهای مسالمت آمیز فراتر از حد معمول؛ خود به پدیده ضد ارزشی مداهنه؛ مصانعه و مضارعه که ریشه در 3 عامل ترس؛ طمع کاری و رودربایستی دارد؛ منجر میشود؛ و مانع از اعمال حق و اجراء صحیح قانون میشود؛
پایان قسمت دوم
دیماه 1395
هادی جلالی زاده
جهت دریافت قسمت اول یاداشت هادی جلالی زاده با عنوان "خشونت و مدارای اخلاقی در اسلام" تیتر "آیا تسامح و تساهل غربی به معنای سمحه و سهله بودن است؟" (اینجا) کلیک کنید
عصرجهان-مطلبی که خوانید از سری یادداشت های دریافتی است و ممکن است با سیاست های سایت تطابق نداشته باشد لذا انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست